Mijar #Helbest

Di roja 05/01/1905 ê de , xwedê kurek da Sebrî Axa li gundê wî Narincê , navê wî kire (Osman ) ; di nav salan de Osman mezin bû , temenê wî bû 10-11 salî bavê wî Sebrî Axa çû ber dilovaniya xwedê , vêca li şûna bavê wî Apê wî yê mezin ( Şikrî ) bi kar û barên hoza Mirdêsan ve rabû û bi dilovaniyeke mezin jî ( Osman Sebrî ) xwedî kir hem jî rêzanên hoza Mirdêsan şanî wî dan û bi gelek dan standinên navçêre serwext kir , da ku çavê wî vebin û amadebe ji pêşerayan re .

Bûyîna wêjeya kurdî ya nûjen û pêşketina wê li ser zemîna helbesta kilasîk bû. Afrandinên wêjeya devkî ya kurdî gelek sedsal derbas kirine. Rewşa derdorê ya gelê kurd ew neçar kirin ku seranserî sedsalên dûvdirêj, jiyaneke dijwar bi êş û azar bijîn û vê yekê hişt ku bandoreke mezin li pêşketina wêjeya kurdî û bûyîna cûreyên wê bike.

Yek ji navdartirîn helbestvanê kurd e, ku helbstên wî bibûn mîna tîrêjekê ji roka zer di şevê tarî de û gotinên wî mîna baranên buhara hêvî didan miletê xwe û riya azadî û têkoşînê li ber wan vedikir. Ciwanmêr û helbestvanê kurd Cegerxwîn bi navê Şêxmûs ji dê û bavekîgundî, cotkar û belengaz di sala 1903 de li gundê Hesarê li bakurê kurdistanê hatiye cîhanê. Ji 11 xuşik û bira tenê sisê mane Şêxmûs, Xelîl û Asya. Di sala 1918 de bavê wî Hesen li bajarê Amûdê çûye ser dilovaniya xweda. Di sala 1919 de li gundê Bêdir-Memo diya wî Eyşan ya heftê salî çûye ser dilovaniya xweda, Cegerxwîn demekê li cem xuşk û birayê xwe maye.

"Di dema jiyana Xanî de (dawiya çerxa şazde=16, destpêka çerxa hivde=17), Kurdistan di rewşeke pir tevlihev û şêlû de bû, bi peymana Qesra şirînê (1639 Z) di navbera barbarên Osmanîyan û Sefewûyên şîî'yên Îranê de, hatibû parçekirin û parve bûbû. Piştî wê peymana bêbext, hemî mîrnişîn û begnişîn ên kurdan, ji alîyekî de, bi Osmanî û Sefewîyên dagîrker û xwînxwer re, ji alîyekî din de jî, -bi fitne û fesadî û hîle û dek û dolabên wan cenaweran- bi hev ra, di ceng û cîdal û şer û şoriş û cerd û talanên bê însaf û hov û dijwar de bûn.

Li gel her netewekê navgînên derbirînê yên cûrbicûr peyda dibin, nemaze dema ku jiyana vê netewê hemû şer, ceng û şoreş be, wê demê ji bo tifing, hêsir û berxwedanê, rêhevaltiya pênûsekê pêwîst e, ji ber ku çîna ku pêşengtiya civaka xwe dike, her wiha bi roleke girîng dilîze, çîna rewşenbîran e...

Helbest ; hûner , ziman, deng û ritimeke birêkûpêk kiriye , hestyarî û hizirînekî ji rêzê dûr tîne ziman , mirov di riya wê de dikare hemû hestên xwe daberîn bike .